ส่งเสริมการบริโภคผักผลไม้เพื่อสุขภาพในโรงเรียนสามัคคีวิทยา

ตำบลอุ้มผาง อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก

โครงการฯ นี้มีเป้าหมายเพื่อให้พฤติกรรมการบริโภคผักผลไม้ในมื้อกลางวันของนักเรียนในโรงเรียนเพิ่มขึ้น โดยการขับเคลื่อนกิจกรรมร่วมกันของแกนนำครู ผู้ปกครอง แม่ครัว และนักเรียน เน้นที่การพาเด็กปลูกผักในโรงเรียนทำให้เด็กคุ้นเคยผูกพันกับผักจนเกิดความชอบที่จะปลูกผักและทานผักมากขึ้น

การปรับเมนูอาหารกลางวันให้สอดคล้องกับความต้องการของนักเรียนและสร้างสรรค์เมนูเสริมที่ช่วยให้เด็กทานผักและผลไม้ได้ง่ายขึ้น ทำให้เด็กนักเรียนทั้งหมดในโรงเรียน (ร้อยละ 100) มีการบริโภคผักและผลไม้เพิ่มขึ้นจากที่เคยมีเศษอาหารเหลือทิ้ง 3 กก./วัน ลดลงเหลือไม่เกิน 0.5 กก./วันในเดือนสุดท้ายของโครงการฯ และปริมาณผักผลไม้ที่ใช้ในการประกอบอาหารกลางวันก็เพิ่มขึ้นด้วย นอกจากนี้ทางโรงเรียนยังสามารถปลูกผักได้มากกว่า 10 ชนิดเพื่อใช้ในการประกอบอาหารกลางวัน โดยมีแปลงผักปลอดสาร และ “คอนโดผัก” รวมทั้งหมด3 จุด โดยเป็นแปลงผัก 2 จุด (16 แปลง) และเป็นบริเวณคอนโดผักอีก 1 จุด (10 คอนโด) มีโปรแกรมเมนูอาหารกลางวันล่วงหน้า 1 เดือนเป็นเมนูที่เด็กชื่นชอบและเหมาะสมต่อภาวะโภชนาการความสำเร็จดังกล่าวเกิดจากการที่ทางโรงเรียนปรับเปลี่ยนสร้างสรรค์เมนูที่ช่วยให้เด็กได้กินผักผลไม้ง่ายขึ้น และยังมีการปลูกผักอย่างต่อเนื่องหลากหลายชนิดที่นำไปใช้ประกอบอาหารกลางวันให้เด็กได้

บทเรียนที่น่าเรียนรู้จากโครงการเพื่อการนำไปขยายผล

1. การให้เด็กได้ปลูกผัก และนำมาทำอาหารที่ชอบให้กิน

2. สามารถปรับใช้โปรแกรม Thai school lunch สร้างเมนูอาหารที่เด็กชอบ ภายใต้ข้อจำกัดที่มีได้

3. การใช้ข้อมูลการสำรวจอาหารที่เด็กชอบ และปริมาณที่เหลือ สร้างเมนูอาหารที่เหมาะสม

4. มีการทำงานสนับสนุนกันทั้งในโรงเรียน และชุมชน

5. หัวใจสำคัญในการทำให้เด็กกินผักและผลไม้ได้มากขึ้น คือ การรู้ความชอบในชนิดผักและอาหารของเด็ก มีวัตถุดิบที่เพียงพอในการทำ และความสามารถในการประยุกต์ ใช้โปรแกรม Thai school lunch สร้างเมนูอาหารที่หลากหลาย สอดคล้องไปกับความชอบของเด็กและคุณค่าทางอาหารที่เหมาะสม และการติดตามผลการกินของเด็กอย่างต่อเนื่องเพื่อปรับปรุงการทำอาหาร โดยอาจสร้างความคุ้นเคยกับผักชนิดต่างๆ ที่จะนำมาทำเป็นอาหารให้ทาน ด้วยการให้เด็กได้ปลูกผักที่จะทำกินเอง ซึ่งจะช่วยให้เด็กยอมรับที่จะกินได้ง่ายขึ้น เพราะเป็นผู้ดูแลผักเองตั้งแต่เริ่มจนถูกนำมาทำเป็นอาหาร